MEMET ÇELİK
2007 yılı, ülkemizdeki işçi sendikaları yasasının yürürlüğe girişinin 60. yılı olması nedeniyle önemli bir yıldır. İşçilerin sendikalarda örgütlenmesine olanak sağlayan yasa 1947 yılında yürürlüğe girmiştir. Aradan geçen 60 yıldan sonra işçi sendikalarının bu gününün değerlendirilmesi gerektiğine inanmaktayım. Bu nedenle işçi sendikalarının tarihi gelişimine kısaca göz atmakta fayda var.
İşçi sendikaları kuruluşlarından 60 lı yıllara kadar günümüzle mukayese edilemeyecek anti-demokratik, grev ve toplu iş sözleşmesi yapma yetkilerinin olmadığı, üyelik aidatlarını elden toplamaya çalıştıkları için maddi olanaksızlıkların yaşandığı koşullara rağmen, bütün kamu iş yerlerinde örgütlenmeyi başararak varlıklarını sürdürüyorlardı. 1963 yılında yürürlüğe giren yeni sendikalar, grev ve lokavt yasaları (274-275) ile özel sektör iş yerlerinde de örgütlenmeye başladılar ve ülkemizin en güçlü kurumları haline geldiler.
Bu güçlülük sayesinde işçi sendikaları, bütün çalışanlarında sözcüsü oluyorlardı. Böyle güçlü işçi sendikalarının varlığı siyasi iktidarların alacakları kararları daima çalışanlar lehine etkiliyordu. Bazen de siyasi iktidarlar 15-16 Haziran 1970 ve 1976 da olduğu gibi işçilerin direnişleri nedeni ile çıkartmak istedikleri yasaları meclisten geri çekiyorlardı.
İşçi sendikaları bahar bayramı olarak dayatılan 1 Mayıs’ı 1977 yılındaki provokasyonla çıkan olaylara ve 37 işçinin katledilmesine rağmen, ruhuna uygun olarak işçi bayramı olarak kutluyorlardı. 1980-1983 anti-demokratik dönemde faaliyetleri durdurulan ve ya kapatılan işçi sendikaları yeniden faaliyetlerine başlayınca, 90’lı yıllara kadar kamu oyunda güçlü ve etkin işçi kuruluşları olarak varlıklarını devam ettirdiler.
90’lı yıllardan sonra ülkemizin, ekonomik demokratik yapısındaki değişiklikler sonucu, memur sendikalarının kurulması, demokratik kitle örgütlerinin örgütlenip kısa sürede önemli mesafeler kat etmesi örgütlü kamu oyunun da şeklini değiştiriyordu.
Örgütlü güçlerin önderi durumundaki işçi sendikaları, yeni bir sendikal anlayış üretemediklerinden ve özelleştirmelerin yapılması sonucu üye kaybetmelerinden dolayı kamu oyundaki etkinliklerini yitiriyorlardı. ve işçilerin ilgi odağı olamıyorlardı.
İşçi sendikaları varlık nedenlerini, vizyon ve misyonlarını, ülkemizdeki ekonomik koşullara, işçilerin profiline göre yeniden yapılandıramazlar ise önümüzdeki yıllarda işçileri ve sendikaları önemli sorunlar beklemektedir.
